ทำไมการนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ถึงช่วยเผาผลาญพลังงาน และให้สุขภาพดีอย่างยั่งยืน

การนอนช่วยเผาผลาญพลังงานได้อย่างไร? การวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่คุณอาจไม่เคยรู้

ถึงแม้การนอนหลับจะเป็นการปิดสวิตช์ให้ร่างกายพักผ่อน แต่การนอนหลับอย่างมีคุณภาพนั้นช่วยในการเผาผลาญและเสริมสร้างฮอร์โมนได้มากกว่าที่คิด แล้วการนอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอช่วยอะไรบ้าง มาดูกันเลย

1. ช่วยควบคุมฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับการเผาผลาญ

ในช่วงระหว่างการนอนหลับ ร่างกายจะมีการควบคุมการผลิตฮอร์โมนอยู่ 2 ชนิด ซึ่งมีความเกี่ยวข้องกับระบบเผาผลาญโดยตรง ดังนั้นหากมีการพักผ่อนไม่เพียงพอ อาจมีผลต่อสุขภาพและฮอร์โมนดังต่อไปนี้

• เกรลิน (Ghrelin) :

  เป็นฮอร์โมนที่กระตุ้นความหิว หากนอนดึกหรือพักผ่อนไม่เพียงพอ ระดับการผลิตฮอร์โมนเกรลินจะเพิ่มสูงขึ้น ทำให้รู้สึกหิวบ่อย มีความอยากอาหารประเภทคาร์โบไฮเดรตและน้ำตาลมากขึ้น

• เลปติน (Leptin) :

  เป็นฮอร์โมนที่ส่งสัญญาณความอิ่มไปยังสมอง เมื่อพักผ่อนไม่เพียงพอ ระดับฮอร์โมนเลปตินจะลดลง ทำให้สมองไม่ได้รับสัญญาณที่บ่งบอกว่าอิ่มแล้ว จึงมีแนวโน้มที่จะกินมากเกินความจำเป็น ทำให้การนอนหลับไม่เพียงพอกลายเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้นอนเยอะแล้วอ้วนได้

2. รักษาสมดุลของอินซูลินและระดับน้ำตาลในเลือด

การพักผ่อนไม่เพียงพอมีผลต่อสุขภาพในด้านระบบเมตาบอลิซึมของร่างกายอย่างชัดเจน โดยเฉพาะความสามารถในการตอบสนองต่ออินซูลิน (Insulin Sensitivity) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด เมื่อร่างกายดื้อต่ออินซูลินจะส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูง ร่างกายจะเก็บสะสมไขมันได้ง่ายขึ้น ทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นได้ง่าย ดังนั้้นจึงควรนอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ เพื่อให้ร่างกายสามารถรักษาสมดุลของอินซูลินได้

อ่านบทความที่น่าสนใจ:หลับง่าย ไม่พึ่งยา! กินกล้วยก่อนนอน มีประโยชน์กว่าที่คิด

3. ฟื้นฟูและซ่อมแซมเซลล์กล้ามเนื้อ

ในตอนเด็ก ๆ หลายคนอาจเคยได้ยินคำว่า ‘ฮอร์โมนการเจริญเติบโต’ หรือ Growth Hormone จะทำให้ความสูงเพิ่มขึ้น และเจ้าฮอร์โมนตัวนี้เองก็จะมีปริมาณการผลิตมากที่สุดในช่วงขณะที่นอนหลับสนิท โดยนอกจากด้านความสูงแล้ว Growth Hormone ยังมีบทบาทสำคัญในการซ่อมแซมและสร้างเนื้อเยื่อใหม่ รวมถึงช่วยเสริมสร้างกล้ามเนื้อ และเมื่อกล้ามเนื้อแข็งแรงและมีปริมาณมากขึ้น ร่างกายก็จะมีการเผาผลาญพลังงาน (Basal Metabolic Rate ; BMR) สูงขึ้น แม้ในขณะที่กำลังพักผ่อนก็ตาม

4. ลดความเครียดและฮอร์โมนคอร์ติซอล

ความเครียดที่ส่งผลไปถึงการพักผ่อนไม่เพียงพอ ทำให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งเป็นฮอร์โมนแห่งความเครียดออกมาในระดับสูง ฮอร์โมนนี้จะกระตุ้นให้ร่างกายเก็บสะสมไขมัน โดยเฉพาะบริเวณหน้าท้อง และยังทำให้ความอยากอาหารเพิ่มขึ้นด้วย การนอนหลับอย่างเพียงพอจึงช่วยลดระดับฮอร์โมนคอร์ติซอล ทำให้ร่างกายเข้าสู่ภาวะผ่อนคลาย และลดการสะสมไขมันได้

อ่านบทความที่น่าสนใจ:แนะนำอาหาร 10 อย่างสำหรับทานก่อนนอน ช่วยให้หลับสบายยาวนานตลอดคืน

5. เพิ่มพลังงานและความกระตือรือร้นในการออกกำลังกาย

เมื่อคุณนอนหลับได้เต็มอิ่ม ร่างกายจะรู้สึกสดชื่น มีพลังงานเต็มเปี่ยม ส่งผลให้มีแรงและกระตือรือร้นในการออกกำลังกายมากขึ้น ซึ่งแน่นอนว่าการออกกำลังกายคือตัวช่วยสำคัญในการเผาผลาญไขมันและควบคุมน้ำหนักได้เป็นอย่างดี

นอกจากนี้การนอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอจนร่างกายเข้าสู่โหมด REM Sleep (Rapid Eye Movement Sleep) หรือช่วงหลับฝัน ยังช่วยเผาผลาญแคลอรี่ได้เป็นอย่างดีจากการที่สมองทำงานหนัก (ที่ไม่ได้มาจากความเครียด) อีกด้วย